Wie kent er iemand die werkt bij Lidl? Bij Carrefour? Bij AB Inbev? Bij De Lijn? Zo opende Line De Witte, voorzitster van PVDA Leuven, haar 1 Meitoespraak in Kessel-lo.
1 mei staat symbool voor de strijd voor sociale rechten, vroeger en vandaag.
Bij Lidl moeten de werknemers nu met 4 het werk doen dat de vroeger met 9 deden. Vrouwen die deeltijds werken, moeten toch elke dag een crèche voorzien omdat hun rooster wekelijks wisselt. De werknemers van Lidl werken zich krom voor een schamel loontje van 1300 euro.
Aan de andere kant staat Dieter Schwarz, de rijkste man van Duitsland en baas van Lidl. Hij verrijkte zich door de werknemers uit te persen als citroenen. De werknemers van Lidl, die zo lang geen stem hadden, staan nu op en komen op tegen dat onrecht. Zij doen dat nu net als hun voorgangers meer dan 100 jaar geleden. Onze sociale rechten kregen we niet zomaar cadeau. Ze werden afgedwongen van onderuit. Toen en nu.
1 mei is een dag van hoop. Van hoop op een betere wereld. Waar de massa’s die werken voor het fortuin van enkelen dat onrecht inzien en vechten voor verbetering. Waar keuzes, voor een kleine groep, voor de winsten, worden bestreden en omgevormd tot keuzes voor de meerderheid van de mensen.
Ik wil vandaag niet naar het verleden kijken. Maar naar de toekomst. Want er is in 120 jaar heel veel gebeurd, maar er is ook nog werk, veel werk.
Over die werknemers van Lidl zegt Annick De Ridder van N-VA dat het krapuul is. Dat de politie tegen hen moet optreden en zo het stakingsrecht aan banden leggen. Zij kiest de kant van Dieter Schwarz, de kant van het establishment.
Wij kiezen de andere kant. Die van de 99 procent. Die van de gewone werkende mensen. Dat doen we bij Lidl, maar ook bij Carrefour, of bij AB Inbev waar werknemers steeds harder moeten werken om de aandeelhouders rijker en rijker te maken en dat doen we ook als we een visie op de stad uitwerken. Steden worden meer en meer plekken van concurrentie, onderdeel van het marktdenken. Tegen elkaar op willen ze rijke burgers, brains en toeristen aantrekken. Het effect is duidelijk: de tegenstelling tussen arm en rijk groeit. En onze stad wordt er steeds meer een op centenmaat.
Wie kan een appartement van 700.000 euro betalen? Of van 1.200.000? Nochtans, dat zijn de prijzen van de appartementen in prestigeprojecten zoals aan De Vaart. Dat is het ene Leuven. Maar er is ook het andere Leuven.
Ik moet denken aan Petra, die al jaren in Leuven woont, hier niet kan blijven omdat het te duur is en verhuist. De jongere generaties moeten vandaag in Leuven drie keer meer betalen voor hun woningen dan hun ouders. En de meesten kunnen dat niet.
Of het Leuven van Mahmoud, die met zijn gezin een woning huurt voor “maar” 800 euro, maar er wel de kieren door de vensters, het gebrek aan isolatie, schimmel op de muren en wormen uit het plafond moet bijnemen. Zijn kinderen worden er letterlijk ziek van. Maar een deftige woning kan hij niet betalen.
Of dat van Saskia, die van geluk mag spreken dat ze een sociale woning heeft. Maar om de paar maanden wordt geconfronteerd met gaslekken, die dan kortstondig worden opgelapt om nadien weer op te steken. Baby’s van nog geen jaar tot ouderen van bijna 100 zaten dagen in de kou omdat de gas was afgesloten.
Wij willen geen Leuven dat er vanbuiten mooi uitziet voor de allerrijksten maar de mensen die het moeilijk heeft in de kou laat staan. Wij willen geen Leuven dat wordt volgebouwd met luxewoningen maar waar geen plaats is voor betaalbare woningen. Wij willen geen Leuven op centenmaat, wij willen een Leuven op mensenmaat!
Wie kent familie de spoelberch? Wie weet hoeveel zij bezitten? .. € 12 524 360 000
Diezelfde familie, aandeelhouder van AB Inbev hier in Leuven, betaalde in ons land 0,0% belastingen. En het stadsbestuur besliste om die politiek verder te zetten op haar eigen grondgebied. Want terwijl het mogelijk is bedrijven op je grondgebied te belasten, vond de stad dat niet nodig. Geld dat nochtans goed gebruikt zou kunnen worden om de wooncrisis aan te pakken, om aan armoede een einde te maken, om voor iedereen betaalbare zorg te voorzien. AB Inbev wordt met rust gelaten, terwijl mensen op leefloon smeken voor 20 euro voor een ijsje. AB Inbev wordt met rust gelaten, terwijl Saskia moet leven tussen de gaslekken. AB Inbev wordt met rust gelaten terwijl Mahmoud maar blijft wachten tot hij eindelijk een sociale woning krijgt.
De stad beweert slachtoffer te zijn van eigen succes, maar verkoopt ondertussen alle sleutels die ze had uit aan de privé. Ze verkoopt haar eigen gronden aan projectontwikkelaars die er peperdure woningen op neerpoten, ze verlaat het idee dat sport iets moet zijn voor iedereen en laat van het stedelijk zwembad een dure private sportoase maken en ze houdt initiatieven voor een klimaatneutrale stad bij hopen dat mensen hun gedrag zullen aanpassen, zonder voor structurele maatregelen te gaan. Het stadsbestuur kiest. Door te beweren niet te kiezen, door te beweren een stad voor iedereen te willen zijn. Door te beweren niets te kunnen doen, kiest ze voor de meest gegoeden. Ten koste van ons allemaal. Wij kiezen ook, maar voor de gewone Leuvenaars. Voor de Saskia’s, de Mahmouds en de Petra’s.
1 mei gaat ook over de strijd voor stemrecht. In Leuven stierven 7 mensen in hun strijd om mee te mogen beslissen. Want voordien waren het enkel de rijksten die mochten stemmen.
Ook stemrecht is geen eindpunt, maar een begin. Want het is niet genoeg om mensen om de vijf jaar een bolletje te laten kleuren en dan je goesting te doen. Democratie wil zeggen dat wij allemaal kunnen meebeslissen. Dat het niet de AB Inbevs en de projectontwikkelaars zijn die beslissen welke richting we op gaan, maar wij allemaal samen.
1 mei staat symbool voor hoop. De hoop op een samenleving waar iedereen een dak boven het hoofd heeft, de hoop op een samenleving waar armoede geen kans meer heeft, de hoop op een samenleving waar werknemers niet worden uitgeperst als citroenen maar zelf mee bepalen welke richting we op gaan, de hoop op een samenleving waar de noden van de 99% doorwegen en niet die van de 1% rijksten.
Maar die samenleving komt niet uit de lucht vallen, daar moeten we samen voor vechten. Als dat in het verleden niet was gebeurd, bestond er geen 8-urenwerkdag, geen 40-uren werkweek, dan bestond kinderarbeid nog, en waarschijnlijk zelfs slavernij. Als wij willen dat wonen echt een recht wordt, dat armoede echt wordt aangepakt en dat onze stad klimaatneutraal wordt, dan kunnen we niet blijven bij gerommel in de marge, dan hebben we een stedelijke revolutie nodig. Dus doe mee met ons, samen veroveren we de stad en maken we van Leuven een stad op mensenmaat.
