Gezonde stad

Op zorg maak je geen winst, dat is ons uitgangspunt. In een solidaire samenleving waar de mens centraal staat, garanderen we kwaliteitsvolle zorg. Dat betekent via financiering met publieke middelen. We garanderen toegang voor iedereen, het mag niet de dikte van je portefeuille zijn die bepaalt of je al dan niet zorg krijgt. Te vaak evolueren we in onze stad richting een commerciële logica. Met de vermarkting van de zorg, waar zelfs in de publieke centra het idee wordt gebruikt dat zorg ‘marktconform’ moet zijn. Dat wil gewoon zeggen dat de veel te dure prijzen van de privémarkt worden verdergezet in publieke diensten. Het is die logica die we willen omdraaien. 

Leuvense zorgverleners zijn als geen ander op de hoogte van de noden van onze stad. Daarom vinden wij het cruciaal om steeds de dialoog aan te gaan met die zorgverleners, met de wijkgezondheidscentra, het personeel in de Leuvense ziekenhuizen en rusthuizen. Op basis van hun bezorgdheden werden onze campagnepunten opgesteld. De blijvende dialoog van onze partij met de sector is cruciaal om mee bewust te blijven van de noden van de stad op vlak van gezondheid. 

Een rusthuis in Leuven is voor velen onbetaalbaar. De gemiddelde ligprijs voor een rusthuis is in onze stad meer dan 2.500 euro per maand, dat ligt ver boven het gemiddeld pensioen van 1.737 euro bruto voor vrouwen en 2.142 euro bruto voor mannen. Het stadsbestuur moet haar verantwoordelijkheid nemen door meer te investeren in publieke rusthuizen en sociale assistentiewoningen en zo tegemoetkomen aan de nood van de groeiende groep ouderen in Leuven. Er is vandaag te weinig aanbod van betaalbare plaatsen. Door een degelijk publiek alternatief uit te bouwen met voldoende personeel, kan de stad ingaan tegen de private ketens van rusthuizen die in de eerste plaats het maken van winst voor ogen hebben. 

Het huidige stadsbestuur heeft de hoge nood aan rusthuizen laten opvangen door de private sector vrij spel te geven. Grootbedrijven mogen rusthuizen en serviceflats bouwen in onze stad. Ondanks de grote noden in bepaalde delen van de stad, kiezen de private bedrijven er standaard voor om te bouwen in de meest welvarende buurten. Dit zal niet verbazen. Deze privévoorzieningen hebben namelijk maar één doel: winst maken op de rug van onze ouderen. Kijken we bijvoorbeeld naar het rusthuis Sint-Vincentius in de Brabançonnestraat. De ligprijzen zijn er torenhoog en beginnen vanaf 2.707 euro per maand. Het rusthuis behoort tot de Franse multinational Emeis (vroeger ook bekend als Orpea) dat meermaals in opspraak kwam rond wanpraktijken en mensonterende handelingen. Niet goede zorg, maar een stijging van de winst zijn de grootste zorg bij deze bedrijven.

Bovendien wordt er voor elke pamper, elk medicament en elke extra “service” zoals het extra verversen van een bed zeer hoge supplementen gevraagd. Aan de andere kant wordt er bespaard op personeel, met alle gevolgen van dien. Met het absolute minimum aan personeel kan alleen een minimale zorg gegeven worden. Doorligwonden omdat er te weinig tijd is om ‘s nachts wisselhoudingen te voorzien is maar een voorbeeld van hoe minder personeel leidt tot grotere kosten op alle vlakken. De winst gaat naar de aandeelhouders, de verliezers zijn de ouderen en hun familie, die vaak financieel moeten bijspringen om de factuur te betalen.

Wij gaan voor investeringen in publieke rusthuizen en sociale assistentiewoningen. Dit uitbouwen zal eerst gebeuren in de wijken met de grootste noden. De huidige prijzen van Zorg Leuven zijn té hoog, ook daar kost een kamer minstens 2.200 euro (zonder bijkomende kosten). De stad stapt mee in de commercialisering van de zorg, zorginstellingen moeten dan ‘marktconform’ zijn. ‘Marktconforme prijzen’, dat wil gewoon zeggen dat de exuberante prijzen van de privémarkt nu overgeplant worden naar de publieke diensten. Maar het gaat hier over kwetsbare mensen, winst maken op kap van de dienstverlening aan kwetsbaren kan echt niet. Wij eisen daarom dat Een plaats in de publieke rusthuizen of serviceflats niet meer kost dan het pensioen van de ouderen in kwestie. 

Zorg voor ouderen gaat verder dan rusthuizen en assistentiewoningen. Heel wat ouderen wonen wel nog thuis. Door een andere indeling van onze stad kunnen zij ook de nodige zorg en begeleiding krijgen. Zo zal het inzetten op wijkgezondheidscentra ervoor zorgen dat kwetsbare ouderen die nog thuis kunnen wonen voldoende zorg krijgen. Verder willen we investeren in het toegankelijker maken van de stad en het openbaar vervoer uitbouwen. We willen ook verder inzetten op het uitbouwen van ontmoetingsplaatsen voor ouderen aan een sociaal tarief.

Er is een groot tekort aan betaalbare huisartsen in Leuven. Voor ons is de uitbreiding van de huidige wijkgezondheidscentra het antwoord op dit probleem. Elke wijk moet voorzien zijn van een centrum waar gratis eerstelijnsgezondheidszorg wordt geboden. Vandaag bereiken de drie wijkgezondheidscentra 6 procent van de Leuvense bevolking. We hebben de minimumambities om dat cijfer de volgende bestuursperiode te brengen naar 15 procent, zoals nu al het geval is in de stad Gent. De sector spreekt zelf over de behoefte om een vierde centrum op te starten.

Prioritair willen we inzetten op wijken met de grootste armoede. In de armere volkswijken van Leuven is het tekort aan betaalbare artsen het grootst. De gezondheidskloof neemt steeds meer toe, een arbeider die lager geschoold is, leeft tot vijfentwintig jaar minder lang in goede gezondheid dan een hoger opgeleide. Deze kloof kan echter verkleind worden door het bieden van laagdrempelige eerstelijnszorg. Wijkgezondheidscentra zijn voor ons het antwoord op dit tekort aan huisartsen in onze stad. Door het systeem van forfaitaire terugbetaling is de zorg die in deze centra geboden wordt volledig gratis. Iedereen die er is ingeschreven kan er gratis terecht bij hun personeelsteam. Ze werken aan een geïntegreerde zorg en preventieve aanpak die we aanmoedigen.

Wijkgezondheidscentra zijn ingebed in de wijk en zijn daarom goed geplaatst om in de spelen op de noden van elke wijk. Door het wegnemen van de financiële drempel kunnen zij iedereen die dit nodig heeft, zorg bieden. Daarnaast zetten zij in op preventieve zorg. Op deze manier kunnen zij veel gezondheidsproblemen in de toekomst voorkomen.

Ook op tandzorg willen we inzetten. Mensen in armoede gaan onvoldoende op bezoek bij de  tandarts. We pleiten voor jaarlijkse tandcontroles door geconventioneerde tandartsen of mondhygiënisten. Dat doen we in de ziekenhuizen en de wijkgezondheidscentra. De stad kan ook zelf proefprojecten rond mondzorg opzetten door samen te werken met initiatieven zoals Gezonde Mond en de Mondzorglijn voor WZC. Deze projecten bevorderen mondgezondheid door middel van preventieve zorg en gratis of gesubsidieerde behandelingen. Zo biedt Gent bijvoorbeeld gratis tandcontroles aan voor 2- tot 4-jarigen. Door soortgelijke programma's te lanceren, kan de stad de mondgezondheid verbeteren en de toegang tot zorg vergemakkelijken.

Wij pleiten tenslotte voor de uitbouw van een tolkendienst die de zorgcentra kan ondersteunen in hun ambitie om anderstaligen kwaliteitsvolle zorg te verlenen. Daarnaast kan ook een interculturele bemiddelaar aangesteld worden om culturele verschillen te overbruggen.

De stad zet in op een uitbreiding van ambulante geestelijke gezondheidszorg in functie van een toegankelijke, betaalbare en deskundige behandeling van mensen met psychische problemen, zodat deze mensen niet meer op een wachtlijst staan. Deze problemen nemen toe bij jongeren en bij volwassenen. Er is een toename van burn-out en psychosociale moeilijkheden. De wachtlijsten zijn lang en de werkdruk van begeleiders is te hoog. Mensen met ernstige psychiatrische problemen kunnen thuis behandeld worden door lokale mobiele teams, zowel voor crisissituaties als voor nazorg en chronische zorg.

Er dient vooral ingezet worden op preventie. Dit willen we aanpakken door wijkgezondheidscentra uit te bouwen die letterlijk en figuurlijk kortbij de patiënten staan. Ze kunnen de lokale zorgen inschatten en een plan opmaken over hoe problemen zoals huisvesting, schimmelmuren, eenzijdige voeding, etc. aan te pakken. De COVID-periode werd in Leuven in goede banen geleid met goedwerkende vaccinatiecentra en de stad heeft ons aangetoond dat preventie mogelijk is. Ziekte voorkomen is beter dan ziekte genezen.

Het zorgaanbod moet centraal gecoördineerd worden, maar lokaal georganiseerd. De federale overheid zorgt ervoor dat iedereen bereikt wordt, dat er voldoende personeel en middelen zijn, dat er eenduidige richtlijnen zijn. De stad plooit het beleid uit op het lokale niveau dichter bij de mensen.

Met de PVDA willen we de twee Leuvense ziekenhuizen uitbouwen tot een net van volwaardige ziekenhuizen die betaalbare en kwaliteitsvolle zorg bieden. Iedere Leuvenaar die meer gespecialiseerde gezondheidszorg nodig heeft kan die in de stad krijgen. Maar een ziekenhuisopname blijft een zeer dure aangelegenheid voor de patiënt. Door de concurrentie tussen de ziekenhuizen is er een steeds grotere druk om winst te genereren door bijvoorbeeld overbodige onderzoeken en hoge ereloonsupplementen, dit gaat ten koste van de patiënt en de sociale zekerheid. Specialisten draaien mee in dit systeem van winst maken, voor zichzelf en voor het ziekenhuis waarin ze werken. De patiënt wordt verplicht om extra verzekeringen af te sluiten, uit angst voor de factuur na een ziekenhuisopname. Dit alles heeft onze gezondheidszorg tot een systeem van twee snelheden gebracht, waarbij het normaal wordt dat een chirurg de patiënt in een eenpersoonskamer opereert en de assistent in opleiding mag oefenen op de patiënt in de meerpersoonskamer. Daarnaast besparen de ziekenhuizen op hun personeel, waardoor verpleegkundigen onder steeds grotere werkdruk komen te staan en de kwaliteit van de zorg eronder lijdt. Het heldenimago is weg: er zijn afdelingen die moeten sluiten door gebrek aan personeel.

Wij willen dat Leuven terug meer het heft in handen neemt om te kunnen wegen op het bestuur van ziekenhuizen. De slechte ervaring met de bouw van het Sint-Pietersziekenhuis onder leiding van het OCMW, mag geen reden zijn om als stad deze ambitie te missen. Het kan niet zijn dat vrije ziekenhuizen éénzijdig hun beleid kunnen bepalen. De Leuvense bevolking heeft recht op inspraak en impact. We willen dat de stad de ambitie heeft om een plaats te hebben in het bestuurscomité van de Leuvense ziekenhuizen. Het kan niet dat daar nu wel plaats is voor een CEO van Bpost, of in het verleden topbankiers van KBC, terwijl er geen vertegenwoordiging is van de Leuvenaars. De stad moet zich mee actief inzetten voor een ander ziekenhuisbeheer, waarbij patiënten geen schrik moeten hebben voor hun factuur na een opname, is een politieke keuze die wij willen maken.

We streven in het Leuvense naar kwaliteitsvolle kinderopvang, waarbij we vertrekken vanuit de noden van het kind. Daarbij is het van groot belang dat er rekening wordt gehouden met de spreiding van de kinderopvanglocaties. Er is nog steeds een tekort aan kinderopvanglocaties, het is dan ook van prioritair belang om in het Leuvense meer kwaliteitsvolle opvang initiatieven op te starten, zodat elke ouder met een gerust hart zwanger kan worden. Je kunt een kind niet grootbrengen op een wachtlijst. Leuven zou dus nog meer dan ooit moeten inzetten op het openen van nieuwe openbare kinderopvanginitiatieven, bijvoorbeeld in Wijgmaal, waar momenteel geen groepsopvang aanwezig is. Alsook is het van groot belang dat er gekozen wordt voor inkomensgerelateerde plaatsen, waardoor het recht op kinderopvang ook daadwerkelijk voor iedereen een recht wordt. En waaruit ook blijkt dat de loonvoorwaarden in deze kindercrèches beter zijn dan bij een zelfstandige onthaalouder. 

Er zijn de laatste maanden voorbeelden geweest waarin Leuven het wel goed doet, zoals de beslissing om 156 plaatsen over te nemen. We merken op dat de loon- en arbeidsvoorwaarden van deze gemeentelijke-openbare-kinderopvanginitiatieven beter zijn. Deze trend moeten wij aanhouden en verder ontwikkelen, waarbij het zeer waardevol kan zijn om bij elk nieuwbouwproject in kaart te brengen welke opvangnood er zal ontstaan, waar binnen dan in het project rekening kan gehouden worden met het uitbouwen van een kinderopvanginitiatief. Een soort mobiliteitsplan rondom de kinderopvang. 

Daarnaast moeten ook de pedagogische functies van de kinderopvang gewaarborgd worden, waarbij we de regel blijven hanteren van groepen met een maximum van 18 kinderen per groep in de groepsopvang. Daarbuiten moet ook de norm van het aantal kinderen in de kinderopvang drastisch naar beneden, zodat in elke Leuvens kindercrèche er een ratio is van maximaal 4 baby’s per begeleider en maximaal 6 peuters per begeleider. Het is vanzelfsprekend dat dit allemaal voldoende ondersteund moet worden met toereikende subsidies. Dit alles zou ervoor zorgen dat werken in de kinderopvang terug aantrekkelijk wordt en geen bandwerk wordt. 

Het loket Kinderopvang Leuven verzorgt momenteel de communicatie voor de kinderdagverblijven en ondersteunt hen waar nodig. Ook deze ondersteuning is van groot belang, zodat ook de kinderopvanginitiatieven kunnen blijven functioneren. We willen deze dienst dan ook verder ontwikkelen, zodat ook zij nog steeds kunnen helpen bij raad en daad in de verschillende kinderopvang initiatieven.  En adequaat kunnen reageren op de noden van de sector. 

Ouders moeten via een digitaal systeem hun wensen aangeven omtrent de keuze van hun kinderopvang. Doordat er toch schaarste op de markt is, moeten ouders lang wachten voordat ze een plaatsje toegewezen krijgen. Ook moeten zij al heel snel, soms zelfs voordat ze zwanger zijn, een plaatsje aanvragen. Het water staat nu al aan lippen van de ouders, dus hierbij is het nogmaals van groot belang dat Leuven investeert in meer toegankelijke, kwaliteitsvolle opvanginitiatieven.

Het systeem op zich, is een duidelijk, overzichtelijk systeem. Waarbij misschien wel een betere samenwerking kan zijn tussen Leuvense huisartsen, ziekenhuizen, vroedvrouwen, gemeenschapscentra, … waarbij ouders al snel kunnen worden doorgestuurd naar het loket, zodat zij een weloverwogen keuze kunnen maken uit het aanbod. 

Er zijn nog veel groeikansen voor Leuven op het vlak van kinderopvang. We moeten dan ook elke kans grijpen en ervoor zorgen dat jonge kinderen in het Leuvens kwaliteitsvol kunnen opgroeien, omringd door een stevig kinderopvang aanbod, waarbij ouders kunnen kiezen voor de kinderopvang die bij hen en hun kind past, zonder angst te hebben dat er geen plaatsje meer zal zijn. Een stevige kinderopvang zorgt voor een betere toekomst van onze maatschappij.

Leuven heeft sinds een aantal jaren het project “Kinderkuren” dat Leuvense basisscholen helpt om na schooltijd opvang te organiseren. We zorgen ervoor dat dit project verder wordt ontwikkeld en dat gezinnen sneller recht hebben op een verminderd tarief.