Recht op sport, cultuur en ontspanning

Leuven heeft een tekort aan goede, betaalbare zalen voor socio-culturele activiteiten. Daardoor haken verenigingen af, steken te veel tijd en energie in opbouw en afbraak. Tijd die anders naar socio-culturele activiteiten gaat. GC de Bosstraat in Wilsele Putkapel is een goed voorbeeld, we willen dit soort zalen in elke deelgemeente. 

De PVDA steunt de vraag van de cultuursector voor een nieuwe podiumkunstenzaal. De Hertogensite is hiervoor echter niet de juiste plek. Buurtbewoners vrezen terecht dat dit voor meer autoverkeer binnen de ring zal zorgen. De stationsomgeving is door de perfecte bereikbaarheid een aangewezen plek voor een nieuwe grote podiumkunstenzaal.

We verhuren de zalen in de stad aan democratische tarieven en zorgen voor voldoende werkruimtes voor kunstenaars, en repetitielokalen voor jonge bands. We willen ook kleine filmzalen ondersteunen voor films die niet aan bod komen in het commerciële circuit en we programmeren tijdens de zomermaanden films op pleintjes in de stad. We zoeken mee naar alternatieve creatieve ruimtes voor kunstenaars en culturele activiteiten. We geven leegstaande ruimtes een tijdelijke culturele invulling: tentoonstellingen, voorstellingen, experiment en performances. We ondersteunen initiatieven zoals Stelplaats en willen dat dit initiatief niet tijdelijk, maar permanent kan blijven.

Samen met de stadsdiensten willen we de Leuvense infrastructuur van de kunst- en cultuurhuizen openstellen naar diverse bevolkingsgroepen en naar andere beleidsdomeinen. We overleggen ook met de scholen om hun infrastructuur ter beschikking te stellen voor kunstenaars en socio-culturele organisaties.

Onze zwembaden en sportzalen moeten uitgebaat worden voor de noden van alle Leuvenaars en niet voor de winst. Kunstinstellingen zijn geen bedrijven en kunstliefhebbers geen klanten.

Toen het stedelijk zwembad in Leuven centrum sloot, koos de stad ervoor om voor een nieuw zwembad samen te werken met privépartner Sportoase. Dat gebeurt via een Publiek-Private Samenwerkingsovereenkomst (PPS). Hetzelfde gebeurde in Wilsele-Putkapel. Er wordt gesproken over een ‘win-win’ situatie omdat de stad een aantal kosten niet moet dragen, maar zo eenvoudig is het niet. De stad verloor al veel geld aan Sportoase. De uitgaven werden door de private speler heel zwaar onderschat (met maar liefst 78%) en het stadsbestuur heeft dus herhaaldelijk toegevingen moeten doen aan het privébedrijf. Sommigen spreken daardoor zelfs van een omgekeerde PPS-constructie. De overheid neemt risico’s over die anders door de privé zouden worden gedragen. Daarnaast wil zo’n privéspeler natuurlijk in de eerste plaats winst maken, en dat heeft tot gevolg dat de prijzen van het zwembad erg hoog liggen. In de commerciële sportoase in Leuven centrum betaal je 7,6 euro voor een zwembeurt, dat is ongeveer drie keer de prijs van het publieke zwembad van Kessel-Lo. Om schoolzwemmen betaalbaar te houden betaalt de stad jaarlijks een vergoeding aan Sportoase, dat is de wereld op haar kop. Door onze sportinfrastructuur te laten uitbaten door een commercieel bedrijf verhoog je de drempel. PVDA pleit voor publieke zwembaden en sportinfrastructuur aan democratische prijzen. Het zwembad in Kessel-Lo is aan vervanging toe. Voor ons is het cruciaal dat dit een publiek zwembad blijft.

Ook in de cultuursector is een groeiende inmenging van de privé merkbaar. Hoe langer hoe meer worden de raden van bestuur van onze grote culturele instellingen en musea opgevuld met mensen uit de bankensector en de verzekeringswereld. We houden onze instellingen in publieke handen. We zijn strenger voor sponsors, verzetten ons tegen privaat-publieke samenwerking en stoppen met outsourcing van personeel aan private bedrijven. Commerciële cultuur is er al genoeg.

Er zijn sportverenigingen die geen reclame maken uit vrees dat hun infrastructuur de toeloop niet zal aankunnen. Dat is de omgekeerde wereld. Investeren in sportinfrastructuur is nodig om wachtlijsten bij sportclubs weg te werken.

De huidige capaciteit in de zwembaden is onvoldoende. In Wilsele werd net als in Leuven gekozen om in zee te gaan met Sportoase. Dat is op twee manieren een gemiste kans. Ten eerste besliste de stad het zwembad niet langer zelf in handen te houden. Daardoor dreigen de prijzen heel snel te stijgen. Ten tweede werd er niet voor gekozen om een vijftigmeterbad te bouwen. Daar is nochtans enorm veel vraag naar. Volgens de plaatselijke zwemclub zal het nieuwe zwembad met de huidige groei van hun ledenaantal al binnen enkele jaren weer te klein blijken. Er is dus dringend nood aan meer publieke zwembaden in Leuven, en ook aan een vijftigmeterbad.

Ook wat betreft zwemgelegenheid in openlucht is er een groot tekort in Leuven. Dat merken we duidelijk tijdens hete zomers. Het openluchtzwembad in het Provinciaal Domein in Kessel-Lo is bijna altijd volgeboekt op warme dagen, maar anderzijds worden jongeren wel beboet wanneer ze zwemmen in De Vaart. We hebben nood aan zwembaden in openlucht. Het initiatief van het stadsbestuur om een zwembad aan de Vaartkom te creëren was om verschillende redenen geen juist plan. Opnieuw zou in zee gegaan worden met een private speler, het prijskaartje voor bewoners zou duur zijn. De vaartkom leent zich bovendien niet echt tot zwemmen, waardoor het extra duur zou zijn. Dankzij het protest van de buurt komt er nu een watertuin, een heel goed initiatief. Maar er is wel openlucht zwemgelegenheid nodig. Wat met de vijvers van Bellefroid in Wilsele? Of zwemgelegenheid in en aan de Dijle? Of de vijvers van het Provinciaal domein? Er moet actief worden gezocht naar welke vijvers kunnen worden omgevormd tot (publieke) zwemvijvers.

Voor heel wat mensen in onze stad zijn er nog te veel drempels naar kunst en cultuur. Niet alleen financiële drempels kunnen de toegang verhogen, maar ook de digitalisering bij reserveringen, of de bereikbaarheid met het openbaar vervoer op late uren. Taal kan een grote barrière zijn of het feit dat je je als lid van een minderheidsgroep of een kansengroep niet aangesproken voelt door het programma. We moeten veel meer mensen met een migratieachtergrond, meer mensen die in armoede leven, meer mensen die kortgeschoold zijn en meer jongeren en kinderen bereiken.

Londen wilde het bezoekersaantal van de nationale musea verhogen door de toegang gratis te maken. Dat is gelukt. Vanaf 2001 kun je het British Museum, Tate Modern, The National Gallery en andere kunsttempels bezoeken zonder entreegeld. Het bezoekersaantal steeg met ruim 10 procent. Vooral voor gepensioneerden, maar ook voor ongeschoolde arbeiders zakte de drempel. Als meer mensen gaan kijken, keren meer mensen ook vaker terug, al dan niet samen met vrienden of familie om iets te tonen dat ze hebben ontdekt. Wij willen dit ook toepassen op Leuven, zowel voor Museum M als voor kleinere kunstprojecten die de stad ondersteunt. 

De UiTPAS opent al heel wat deuren naar het cultuuraanbod, maar ze bereikt nog te weinig jongeren, mensen in armoede, mensen die het psychisch moeilijk hebben, kortom de mensen die het echt nodig hebben. Zo dreigt dit initiatief haar doel te missen. De UiTPAS voorziet een verminderd tarief voor mensen met verhoogde tegemoetkoming. Om de UiTPAS beter bekend te maken bij moeilijk bereikbare doelgroepen richten we een mobiel vrijetijdsloket. We bouwen de loketfunctie van het UiT-bureau verder uit. Digitalisering is belangrijk en handig voor jongeren en hogeropgeleiden, maar verhoogt de drempel voor lager opgeleiden. Twee op de drie mensen in armoede hebben geen e-mailadres.

Weinig steden hebben een zo levendig verenigingsleven als Leuven. Die rijkdom moeten we koesteren. Dat doe je niet met hier en daar een projectsubsidie, maar met structurele subsidiëring en voorzien van voldoende en kwaliteitsvolle infrastructuur.

De cultuurbesparingen op Vlaams niveau hebben hun effect op de cultuursubsidies in de stad. Met de besparingen van de Vlaamse regering krijgen heel wat knappe kunstenorganisaties het financieel moeilijk. Ze kunnen nu nog project per project middelen aanvragen. Dat vergt vooral veel administratieve werkuren, die niet kunnen gaan naar het creatieve proces. En een langetermijnwerking is voor hen zo goed als onmogelijk geworden. De continuïteit van de organisaties staat onder druk. Het behoud van structurele subsidiëring is voor heel wat organisaties een kwestie van overleving. Het maatschappelijk verlies door de besparingen zal groter blijken dan alleen het verdwijnen van enkele organisaties en kleinere cultuurhuizen.

Vaak wordt de cultuurwereld aangestuurd om hoge bezoekersaantallen te halen en rendement te scoren. We willen niet meedoen aan het aanporren van de cultuurwereld, de programmatie af te stellen op bezoekersaantallen en op rendement. Het gaat in cultuur uiteraard niet om de grote namen van cultuurhuizen, het gaat om wat ze doen, wie ze bereiken en of de kunst en de kunstenaars een belangrijke plaats krijgen.

Er moet een beter evenwicht zijn tussen grote prestigeprojecten en de kleinere organisaties en verenigingen. Zij brengen elke dag sport en cultuur tot bij de Leuvenaar, maar kunnen alleen dromen van de budgetten die soms voor citymarketing worden vrijgemaakt.

In 2016 schafte de Vlaamse Regering de bibliotheekplicht af, die, zoals de naam zegt, gemeenten verplichtte een bibliotheek te hebben. Steden en gemeenten bepalen voortaan dus zelf of een bibliotheek nodig is in hun gemeente en welke werking die bib moet uitbouwen. Het geld dat vroeger naar hun bibliotheek moest gaan, mogen de gemeenten nu voor andere uitgavenposten gebruiken, rioleringswerken bijvoorbeeld. Gezien de moeilijke budgettaire context van de gemeenten is dat als een zwaard van Damocles voor het bibliotheekwezen.

De PVDA pleit voor het herstel van de bibliotheekplicht. In Leuven willen we in elke deelgemeente een bibliotheek met voldoende ruime openingsuren. We vertrekken daarbij vanuit de visie dat elke burger het recht heeft op een toegankelijke ongebonden, pluralistische en hoogstaande informatievoorziening. Wij steunen het charter van ‘een bibliotheek voor iedereen’. Het charter is te vinden op: www.bibvooriedereen.be.

Een bibliotheek heeft vier belangrijke functies. Die maken een bibliotheek tot bibliotheek. De ‘plek’ is er daar één van: een plaats waar mensen elkaar ontmoeten en waar je dingen kan organiseren. De collectie is het tweede aspect. Bij een bibliotheek gaat het toch altijd ook over de informatie die aanwezig is. Het derde aspect is de deskundigheid: het aanwezige personeel dat een specifieke expertise heeft. En tot slot is er nog de lokale inbedding: de linken met culturele organisaties, maar ook met het onderwijs en met instellingen uit de welzijnssector. De sluiting van een bibliotheek treft altijd eerst de sociaal zwakkeren, de minst mobielen en de minst gedigitaliseerden.