Vrijdag stelde het nieuwe stadsbestuur haar visietekst voor, met daarin duidelijk positieve ambities op sociaal en ecologisch vlak. De vraag blijft echter hoe het bestuur de middelen wilt mobiliseren om deze ambities waar te maken en of Leuven zal durven breken met de liberale visie op de stad. PVDA Leuven stelt voor om via een 'sterksteschouderstaks' de grote bedrijven op het Leuvense grondgebied te doen bijdragen en zo de rijkdom die in onze stad aanwezig is te mobiliseren om aan de behoeftes van de bewoners tegemoet te kunnen komen.
Positieve sociale en ecologische ambities
Al meer dan tien jaar zet PVDA in Leuven het thema wonen op de kaart. Ook gedurende de verkiezingscampagne hadden we een vijfpuntenplan om de wooncrisis in Leuven aan te pakken. Cruciaal daarin is dat de stad het heft zelf in handen durft nemen. We zijn dan ook tevreden dat betaalbaar wonen centraal staat in de nieuwe visietekst, met daarbij ook de belofte om actief gronden te verwerven, sociale woningen bij te bouwen en een strenger beleid tegen leegstand. Dat er na jaren waarin het stadsbestuur enkel vertelde "slachtoffer te zijn van haar eigen succes" eindelijk erkend wordt dat de stad een actieve rol kan en moet spelen om de wooncrisis aan te pakken is een goede zaak.
We brachten met de PVDA het idee binnen van gratis openbaar vervoer en ook dat vinden we gedeeltelijk terug in de visietekst in de belofte om het openbaar vervoer tot 18 jaar gratis te maken. Het afvoeren van de Bruulparking, de ambitie om de fietsstad van Vlaanderen te worden en de ambitie om een versnelling hoger te schakelen wat betref groene energie tonen aan dat er ook op ecologisch vlak positieve ambities zijn die we enkel kunnen ondersteunen. We zijn ook tevreden dat er aandacht is voor de betaalbaarheid van voorzieningen zoals zorg, onderwijs, kinderopvang en dienstverlening.
Breken met de liberale visie op de stad?
Maar we hebben toch ook vraagtekens. In de visietekst wordt de ambitie opgenomen om bij nieuwe ontwikkelingen te onderhandelen met projectontwikkelaars om voldoende betaalbare woningen te voorzien. Vooreerst is de bewoording ‘onderhandelen met projectontwikkelaars’ zeer mild en dat garandeert niet dat er ook effectief meer betaalbare woningen komen. Ten tweede wordt er enkel gesproken over ‘nieuwe projecten’. Maar wat met de plannen voor de Hertogensite waar de focus ligt op luxe-appartementen van meer dan 300.000 euro en waar slechts 10% sociale woningen worden voorzien? Het feit dat dit niet ter discussie wordt gesteld in de visietekst is zeer bedenkelijk. Als dit ervoor zorgt dat op de Hertogensite slechts een minimum aan betaalbare woningen zal komen, mag het stadsbestuur stevige oppositie verwachten. Wonen betaalbaar maken is de inzet van de komende zes jaar, dat signaal van de kiezer was zeer duidelijk.
Minstens even belangrijk als wat er wordt gezegd in zo’n tekst is echter vaak waarover er wordt gezwegen. Er is geen spoor van een visie op hoe men de rijkdom wilt activeren om deze ambities waar te maken. Dat is natuurlijk geen detail, want zo dreigen mooie ambities dode letter te blijven. "Leuven breng het financieringsvoorstel van VOKA in de praktijk. Er zijn geen belastingen voor bedrijven in Leuven" zo vertelde schepen van Financiën Carl Devlies trots gedurende de campagne. Met die visie wordt niet gebroken, want Carl Devlies wordt opnieuw schepen van financiën en kan zo zijn beleid verderzetten. Wie wilt investeren in de sociale en ecologische noden van de Leuvenaars, moet de rijkdom die aanwezig is in Leuven echter durven activeren. PVDA Leuven pleit er daarom voor om net als in de meeste andere centrumsteden de grote bedrijven op het grondgebied te laten bijdragen via een 'sterksteschouderstaks'.
Dat zou wel betekenen dat we breken met de dominante, liberale visie op de stad die stelt dat als de business, brains en bezoekers maar voldoende in de watten worden gelegd, uiteindelijk iedereen daar beter van wordt. De stad moet in die visie concurreren met andere steden en citymarketing wordt cruciaal. Het vorige bestuur was daar nogal een fan van. "Er moet in de volgende legislatuur meer geld gaan naar de marketing van de stad” zei Mohamed Ridouani tijdens de afgelopen campagne op het debat van UNIZO. "We promoten onze stad op basis van de 'Leuven experience" klinkt het in de nieuwe visienota. Het gevaar dat er opnieuw te veel aandacht gaat naar prestigeprojecten in plaats van naar de sociale noden van de Leuvenaars is reëel. Tegenover de aandacht voor marketing en samenwerking met bedrijven valt de aandacht voor iets als armoedebestrijding in de visienota immers erg licht uit. Nochtans, de eerste armoedevrije stad worden, dat zou nog eens een prestigeproject zijn! In een stad waar 1 op 5 kinderen opgroeit in kansarmoede is er een schepen van armoedebestrijding nodig, die is er nu niet. Er moet werk gemaakt worden van het optrekken van de uitkeringen boven de armoedegrens en de stad kan daar het voortouw in nemen door een proefproject te starten voor alleenstaande ouders. Daarover echter niets in het akkoord.
Onder druk wordt alles vloeibaar
Op veel vlakken blijft een visietekst noodzakelijkerwijs vaag. Zo is er bijvoorbeeld geen duidelijkheid over het behoud van Parkveld. Ook de ambitie om klimaatneutraal te worden lijkt getemperd: "Tegen 2030 willen we van Leuven één van de meest leefbare steden van Europa maken" lezen we in de visietekst. Dat klinkt goed, maar ook vaag. Was de ambitie niet om in 2030 klimaatneutraal te worden? Die losse eindjes hoeven echter geen slecht nieuws te zijn. Het geeft het middenveld de ruimte om zich te organiseren en via sensibilisering en mobilisatie de druk op te voeren voor keuzes in functie van de noden van de Leuvenaars. De beslissing over het behoud van het Bruulpark toont aan dat onder druk alles vloeibaar wordt en overwinningen mogelijk zijn. Dankzij de jarenlange strijd van de vele actievoerders blijft dit prachtige park een park. Maar daarmee is de kous niet af. Het zal waken blijven dat met de vrijgekomen 30 miljoen euro, geen andere parking in het gele stadsdeel wordt gebouwd. Dat geld zou bijvoorbeeld kunnen worden geïnvesteerd in 10 jaar gratis openbaar vervoer voor alle Leuvenaars.
Met Line De Witte als eerste PVDA verkozene hebben alle actieve Leuvenaars, buurtcomités en strijdbewegingen een spreekbuis in de gemeenteraad. Door middel van frisse voorstellen zoals een 'sterksteschouderstaks' en het ondersteunen van een stijdbeweging van onderuit is de PVDA in Leuven een locomotief op links. We zullen er, samen met alle Leuvenaars op toezien dat de positieve ambities die we in de visienota kunnen lezen, ook resulteren in een beleid waarin mens en milieu eerst komen, en niet de winst. Een Afrikaans gezegde luidt: "Zolang de leeuwen hun eigen vertellers niet hebben, zullen de verhalen over de jagers gaan.” De PVDA zal met veel enthousiasme de verteller van de leeuwen zijn. En de jagers zullen het geweten hebben.
