PVDA-gemeenteraadslid Line De Witte schrijft een vlammend opinieartikel over Leuvenaars die uit hun onbewoonbaar verklaarde huurwoning van huisjesmelkersfamilie Appeltans zijn gezet. Want wat gebeurde er daarna? Ze werden met lichte dwang naar een andere huurwoning geleid van... diezelfde Appeltans. Line De Witte: "Deze absurditeit gaat over het topje van de ijsberg. Enorm veel mensen wonen in Leuven in krotten, in mensonwaardige omstandigheden. En het stadsbestuur weigert die crisis echt onder ogen te zien en er iets aan te doen." Lees haar pleidooi.
Je huurt een woning bij de familie Appeltans, de meest beruchte huisjesmelker van Leuven en omstreken. Je appartement wordt onbewoonbaar verklaard. Omdat er een totaal gebrek is aan noodwoningen, sociale woningen of betaalbare woningen verblijf je nu al een maand op hotel. Dan vertelt OCMW Leuven dat ze een oplossing hebben gevonden. En wie staat je op te wachten als je aankomt bij je nieuwe woning? Meneer Appeltans. Wanneer je binnen een kijkje mag nemen, blijkt het te gaan om afgekeurde studentenkamers. In de keuken ligt een berg afval en er is één toilet en één douche voor zes minikamertjes.
Onvoorstelbaar. En toch is dit precies wat inwoners van onze stad vandaag meemaken. "Wij hebben aan onze herhuisvestingsplicht voldaan", zegt schepen van wonen Lies Corneillie (Groen) daar dan over in De Standaard. Als deze mensen niet opnieuw bij dezelfde crimineel willen huren "moeten ze zelf een slaapplaats zoeken." Het is nochtans en politieke keuze om in te gaan op het aanbod van Appeltans, zo maakt ook coördinator van het Vlaams huurdersplatform Joy Verstichele duidelijk. "Dat het OCMW vluchtelingen onder lichte dwang een contract laat tekenen bij dezelfde criminele verhuurder die voor deze situatie verantwoordelijk is, kan echt niet door de beugel", oordeelt hij scherp over de gemaakte keuze.
Het verhaal van de slachtoffers van Appeltans is geen alleenstaand geval. Zo is er nog steeds geen oplossing voor de mensen die in de oude sociale woningen van Lolanden wonen. Dijledal, de socialewoningmaatschappij van de stad sloot een contract af met Camelot Europe, een criminele organisatie die mensen 405 euro vraagt voor een appartement in erbarmelijke staat. Het OCMW leidde eerst kwetsbare mensen zelf naar deze woningen. Wanneer deze woningen na controle als onbewoonbaar werden bestempeld, kregen deze mensen te horen dat ze hun woning moeten verlaten. Na mijn tussenkomst hierover op de gemeenteraad werd weliswaar de samenwerking met Camelot Europe stopgezet en beloofd dat niemand op straat gezet zou worden, maar ondertussen zijn we maanden later en is er nog steeds geen oplossing.
Dat kwetsbare mensen in onze stad vandaag overgeleverd zijn aan de grillen van huisjesmelkers zoals de familie Appeltans of Camelot Europe is geen toeval. Het is wat er gebeurt als je de wetten van de markt de vrije loop laat. Gronden die het stadsbestuur in eigen beheer had werden de afgelopen jaren verkocht, het aandeel sociale woningen daalde tot onder het door Vlaanderen vereiste minimum en de sleutels van het woonbeleid werden in handen gegeven van projectontwikkelaars die Leuven volbouwen met luxe woningen. De prijzen om een woning te kopen zijn de voorbije vijftien jaar verdrievoudigd en de helft van de huurders betaalt meer dan een derde van het gezinsbudget aan huur. Wie uit de boot valt moet naar een andere stad verhuizen of wordt door het OCMW naar krotten met schimmel van huisjesmelkers geleid.
De wooncrisis was niet voor niets hét thema bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen en het nieuwe stadsbestuur kondigde ook aan om van betaalbaar wonen een prioriteit te maken, maar van een breuk in het beleid is eigenlijk geen sprake. Er wordt uitgepakt met de 618 nieuwe sociale woningen die zullen worden bijgebouwd, terwijl er 5.000 mensen op de wachtlijst staan. Die bouw van 618 nieuwe sociale woningen werd bovendien al door het vorige bestuur beslist, is het absolute minimum dat we van Vlaanderen moeten bouwen en wordt ook volledig met Vlaamse middelen gefinancierd. De stad geeft daar zelf dus geen cent aan uit. Waar wel 25 miljoen euro voor gevonden werd, zijn de veel te dure woningen in ‘t Wisselspoor, met prijzen van 178.000 euro voor een ministudio van 50m² tot 430.000 euro voor een appartement met 4 slaapkamers.
618 nieuwe sociale woningen, met Vlaamse middelen gefinancierd. Leuven geeft daar zelf geen cent aan uit.
Maanden lang probeer ik als gemeenteraadslid het stadsbestuur nu al duidelijk te maken dat er een wooncrisis is, maar het lijkt wel alsof het bestuur het probleem niet onder ogen wil zien. Van over de partijgrenzen heen constructief naar oplossingen zoeken is geen sprake. Wanneer ik vraag waarom het bestuur de oude, grote panden van Appeltans niet opkoopt om er sociale woningen van te maken, wordt er gedaan alsof ik helemaal zot geworden ben en “we zo een crimineel zouden steunen”. Maar mensen onder druk zetten om bij diezelfde crimineel te huren is blijkbaar geen probleem.
Wanneer ik voorstel om de Scheutsite om te vormen tot betaalbare woningen, wordt me voor de voeten geworpen dat ik “zo maar wat zeg” en “het RUP dit niet toelaat.” Ik ben nieuw in de gemeenteraad en dat goochelen met termen klinkt gewichtig, maar ondertussen is me duidelijk geworden dat het meestal dient om gemaakte keuzes te verbergen. Het bepaalt eigenlijk waar en hoe er in een buurt gebouwd en verbouwd mag worden. Een RUP is een ruimtelijk uitvoeringsplan. Een gemeentelijk RUP is een instrument dat de stad volledig zelf in handen heeft. “Dat laat het RUP niet toe” is dus eigenlijk zoveel als zeggen “dat mag niet van onszelf”.
“Dat laat het RUP niet toe” is dus eigenlijk zoveel als zeggen “dat mag niet van onszelf”.
Wat voor de noden van gewone Leuvenaars steeds onmogelijk is, blijkt dan voor projectontwikkelaars iets gemakkelijker te kunnen worden geregeld. Zo moeten de Silo’s aan de Vaart moeten volgens het RUP bewaard blijven en zowel een woonfunctie als een publieke functie krijgen. Maar wanneer projectontwikkelaar Ertzberg daar graag luxe woningen neerplanten, is dat plots geen enkel probleem. “Even leek het dat het RUP moest worden herzien” zegt schepen Devlies daarover. Uiteindelijk zal Ertzberg toch binnen het RUP ‘kunnen’ opereren.
De dooddoener die me keer op keer voor de voeten geworpen wordt is dat ik “realistisch” moet zijn. Maar het “realisme” van het stadsbestuur is niet mijn realisme. Geloven dat de wooncrisis vanzelf zal verdwijnen door meer van hetzelfde beleid, dat is niet realistisch. De realiteit van mensen zonder chauffage, met ramen die niet sluiten en zichtbare asbest, die realiteit lijkt men niet te willen zien. Deze stad geeft zes keer meer uit aan prestigeprojecten dan aan betaalbare woningen. In tegenstelling tot bijna alle centrumsteden weigert het stadsbestuur om de grote bedrijven op haar grondgebied te belasten en ondertussen slaagt ze er niet in om voor mensen in nood het minimum te voorzien.
Het is genoeg geweest met accepteren wat zogenaamd niet valt te veranderen. Tijd om te veranderen wat niet langer valt te accepteren. Samen met de slachtoffers van Appeltans, de mensen van Lolanden, de 5.000 mensen op de wachtlijst voor een sociale woning en alle Leuvenaars die een veel te groot deel van hun inkomen moeten uitgeven aan wonen gaan we de druk op het stadsbestuur opvoeren. De eerste noodzakelijke stap is dat de stad erkent dat we met een crisis kampen, om er vervolgens naar te handelen.
Line De Witte