Niet alleen parlementsleden reizen gratis, in Leuven kan ook het winkelend publiek voortaan een gratis shuttlebus nemen. Op zaterdagen, koopzondagen en bij speciale evenementen zal deze rijden tussen parking De Vaartkom, het Smoldersplein en de Vismarkt. De PVDA wil dat álle Leuvenaars gratis met de bus kunnen.
Goed nieuws: gratis bestaat. Parlementairen hebben al langer recht op gratis openbaar vervoer. Maar in Leuven zal het vanaf nu ook voor gewone stervelingen mogelijk worden: op zaterdagen, koopzondagen en bij speciale evenementen zal een gratis elektrische shuttlebus rijden tussen parking De Vaartkom, het Smoldersplein en de Vismarkt. De PVDA stelt voor om die democratisering niet te beperken tot het winkelend publiek, maar te richten op álle inwoners van de stad.
Weinig zaken zijn zo krachtig als een idee waarvan de tijd gekomen is. Gratis openbaar vervoer is zo’n idee. Gratis openbaar vervoer was één van de speerpunten in de PVDA-verkiezingscampagne. Toen werd ons idee wel eens weggelachen. “Gratis bestaat niet”, bromde schepen Carl Devlies ons toe tijdens de debatten.
Andere logica
Maar kijk: de geesten zijn aan het rijpen. Gratis openbaar vervoer is sociaal, want het verhoogt de mobiliteit van degenen die zich geen auto kunnen veroorloven. Het is ook ecologisch, want het zet mensen ertoe aan de auto thuis te laten. En het is mogelijk. Dat bewijst niet enkel de nieuwe shuttlebus in Leuven. Dat bewijzen tal van steden. In 1980 hadden wereldwijd maar zes steden gratis openbaar vervoer; vandaag is er volwaardig gratis openbaar vervoer in minstens 96 steden. Misschien zullen we in de toekomst betalen voor de bus wel even absurd vinden als dat de straatverlichting enkel zou werken als we er een muntje in stopten. Het gaat er om met een andere logica naar vervoer te kijken en de reizigers niet langer als ‘klanten’ maar als burgers te zien. Openbaar vervoer is een gemeenschappelijk goed dat iedereen ten goede komt en dus ook gemeenschappelijk gefinancierd mag worden. We moeten toch ook geen ticketjes kopen voor onderwijs, wegen, voet- en fietspaden, bibliotheken of speelpleinen? In het Franse Aubagne, een stad dichtbij Marseille met ongeveer evenveel inwoners als Leuven rijdt men al sinds 2009 helemaal gratis met de bus. “Je moet durven keuzes maken”, aldus burgemeester Daniël Fontaine (PCF).
Goede richting
Met de gratis shuttlebus zet Leuven een stap in die richting. Er zijn echter nog heel wat stappen te zetten. De nieuwe shuttle is nog in eerste instantie gericht op bezoekers die komen shoppen. Niet voor niets legt men in het persbericht de nadruk op het feit dat de stad “op deze manier de bereikbaarheid van de handelaars in de binnenstad optimaal [wil] garanderen.” Vandaar ook dat de bus zal rijden op zaterdag en koopzondagen. “Zo blijft shoppen in Leuven fun”, aldus schepen van handel Johan Geleyns. Het is natuurlijk geen probleem om winkelende bezoekers dat voordeel te gunnen. Wel jammer dat wie niet met de auto maar met de trein naar Leuven komt hier niet mee geholpen is. Jammer ook dat zulke investeringen vooralsnog niet mogelijk lijken voor de inwoners van Sint Maartensdal. In deze buurt wonen mensen met een verhoogd risico op mobiliteitsarmoede. Toch is het juist deze buurt die nog steeds het slechtst bediend wordt van heel de binnenstad. Jammer tenslotte dat zulke investeringen niet mogelijk lijken voor de inwoners van Wijgmaal, waarvan meer dan 10% een petitie tekende voor meer bussen op vroege en late uren en in het weekend.
Sociale en ecologische mobiliteit
Wie zijn auto parkeert in parking De Vaartkom rijdt gratis naar de winkels in het stadscentrum, maar wie diezelfde dag vanuit Wijgmaal vertrekt voor de vroege shift in Gasthuisberg heeft nog steeds geen alternatief voor de auto. Als PVDA verwelkomen we de gratis shuttle enthousiast, maar zetten we tegelijkertijd de strijd voort voor een sociaal en ecologisch mobiliteitsbeleid op maat van bewoners.
De stap van enkel ‘gratis voor parlementairen’ naar ‘gratis voor winkelbezoekers is nu gezet. Laten we de democratisering verder zetten naar alle inwoners van Leuven. Dat kan ook met tussenstapjes. In zijn eerste visienota opperde het stadsbestuur om openbaar vervoer gratis te maken voor jongeren tot 18 jaar. Jammer dat men dat nu wat vergeten lijkt; maar onder druk wordt alles vloeibaar. PVDA-gemeenteraadslid Line De Witte zal het stadsbestuur aan deze en andere beloftes blijven herinneren. En samen met de Leuvenaars zullen we blijven opkomen voor een mobiliteit en een stad waar mens en milieu eerst komen, niet de winst.
